Η ζωή έν´ ωραία
«Δες τι φοράω, δεν είναι ωραίο; Τα καταφέραμε, δηλώσαμε συμμετοχή. Ξέρεις τι γινόταν εκεί όταν πήγα να δηλώσω συμμετοχή; Ο διαιτητής μου είπε, το όνομα σας και του γιου σας δεν υπάρχει στην κατάσταση επειδή δεν έχει πληρωθεί το τέλος εγγραφής. Κατάφερα όμως να τον πείσω ότι πληρώσαμε και έλαβα αριθμό συμμετοχής. Τον έγραψα στο χέρι μου για να μην τον ξεχάσω. Θα λάβουμε μέρος!»
Είμαι σίγουρος ότι κάτι παρόμοιο συνέβη το 1920 σε ένα χωριό του Πόντου, την πατρίδα των Ελλήνων της Μαύρης Θάλασσας.
Ο Ρομπέρτο Μπενίνι μάλλον δεν ήταν εκεί, ούτε και ο γιος του. Επίσης δεν διαδραματίστηκαν όλα αυτά σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση τα γεγονότα ήταν τραγικά και συγχρόνως χιουμοριστικά...
Το πιο πιθανό είναι η οικογένεια που αποτελούνταν από τον πατέρα Χάμπο, τη μητέρα Τσόφα και το γιο τους Κωστήκα να συμμετείχαν σε αυτό το “παιχνίδι” όπως δεκάδες χιλιάδες άλλοι.
Η πλοκή:
Ίμερα, Πόντος 1913. Ο Χάμπος Παπαδόπουλος, έμπορος, κλόουν, καλλιτέχνης της ζωής ερωτεύεται την πριγκίπισσα Τσόφα και ιππεύοντας μαζί της στο πράσινο άλογο του ταξιδεύουν προς τα όρη. Λίγο αργότερα παντρεύονται.
Πολλά χρόνια αργότερα ζουν ευτυχισμένοι μαζί με το μικρό γιο τους Κωστήκα. Ο Χάμπος έχει δικό του βιβλιοπωλείο, το οποίο όμως λόγω της καταπίεσης από τους Νεότουρκους δεν έχει πελατεία. Ο Χάμπος είναι Έλληνας του Πόντου.
Μία μέρα όμως τα πράγματα παίρνουν δραματική τροπή. Οι Τούρκοι εκτοπίζουν το Χάμπο, τον θείο του και τον μικρό Κωστήκα από το χωριό τους. Η Τσόφα τρέχει από πίσω τους και τους ακολουθεί με τη θέληση της στο “μακρινό τους ταξίδι”.
Εξ’ αρχής ο Χάμπος εξηγεί στον Κωστάκη πως η πορεία τους αυτή είναι ένα μεγάλο παιχνίδι, το νόημα του οποίου είναι να τον κουβαλάει όσο το δυνατόν περισσότερο (στην πλάτη του). Έτσι κερδίζουν πόντους. Όποιος μιλήσει πρώτος κατα τη διάρκεια της πεζοπορίας χάνει πόντους. Με αυθόρμητες εναλλαγές καταφέρνει να διατηρήσει για τον Κωστήκα την ψευδαίσθηση του παιχνιδιού αυτού.
Μέρα με τη μέρα πλησιάζουν όλο και περισσότερο στη νίκη. Πολλοί κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας “ξαπλώνουν για να κοιμηθούν“. Έτσι αποχωρούν από το παιχνίδι. «Το βραβείο είναι ένα ταξίδι με ένα μεγάλο πλοίο». Με αυτό τον τρόπο ο Χάμπος κάνει πιο ενδιαφέρον το παιχνίδι για το γιο του. Του επιτρέπει να κουβαλήσει την εικόνα από την εκκλησία της Ίμερας για να λάβει έναν επιπλέον πόντο.
Ο Χάμπος καταφέρνει να σώσει το γιο του από τους Τούρκους. Ο ίδιος όμως εκτελείται σε ένα δάσος λίγο πριν φτάσουν. Την επόμενη μέρα η μητέρα του τον κουβαλάει μέχρι το λιμάνι όπου βλέπει το μεγάλο καράβι. Αφού επιβιβαστούν οι δυο τους και ο θείος τους ο Κωστήκας ρωτάει τη μητέρα του: »o πατέρας αποχώρησε επειδή αποκοιμήθηκε στο δάσος;». Ναι του απάντησε η μητέρα του βουρκωένη, αλλά κερδίσαμε! ».
Εάν ποτέ μία ταινία άξιζε το βραβείο Όσκαρ αυτή σίγουρα ήταν »η Ζωή είναι ωραία» του Ρομπέρτου Μπενίνι. Πως προστατεύεις ένα παιδί από τις φρίκες του πολέμου; Με ένα παιχνίδι, με την ψευδαίσθηση ότι η ζωή είναι ωραία, με την ίδια σου τη ζωή....
Άραγε τη 19η Μαϊου, την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων πρέπει να την τιμούμε με πόνο, θλίψη, μνημόσυνες ακολουθίες, φρικιαστικές εικόνες και βίντεο, ντοκιμαντέρ, ατελείωτες ομιλίες και παρουσιάσεις;
Σίγουρα όλα αυτά είναι αναγκαία για την ενήμερωση και την διατήρηση της μνήμης. Ο Μπενίνι όμως μας έδειξε με αυτήν την ταινία ότι υπάρχουν εναλλακτικές.
Σήμερα υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες. Πολλοί νέοι άνθρωποι, συνεχίζοντας τον αγώνα σε όλα τα μέρη του κόσμου, που γνωρίζουν τις φρικαλεότητες αυτής της γενοκτονίας μέσα από τις διηγήσεις των προπαππούδων και παππούδων τους δεν ζητούν τίποτα παραπάνω από ένα NAI μια ΣΥΓΝΩΜΗ, δηλαδή την αναγνώριση της γενοκτονίας από το Τουρκικό κράτος.
Στη Γερμανία υπάρχει σοβαρή αντιμετώπιση τους σκοτεινού παρελθόντος. Υπάρχει αποδοχή. Ζουν ειρηνικά με τους συνανθρώπους τους παρά το άσχημο παρελθόν και μπορούν να προσβλέπουν προς ένα κοινό καλό μέλλον. Στην Τουρκία ο τρόπος αντιμετώπισης της ιστορίας τους είναι η απόκρυψη και η αλλοίωση του παρελθόντος.
Ας ελπίσουμε ότι στο μέλλον δεν θα επαναληφθούν τέτοια γεγονότα. Ένα παιχνίδι θα πρέπει να παραμένει παιχνίδι και τίποτα άλλο.
Αυτή η μικρή ιστορία κρύβει πολλά μηνύματα, τα οποία πρέπει να φιλτράρει ο καθένας μόνος του.
Η ζωή μας είναι προϊόν των σκέψεων μας.
Ευχαριστώ Ρομπέρτο!
We will always remember